Boekentips

Het oordeel voorbij – Silvia Rikmanspoel

In ‘Het Oordeel Voorbij’ beschrijf ik mijn pelgrimstocht van zo’n 900 kilometer naar Santiago de Compostella en Finistére. Tijdens mijn voettocht ga ik terug naar mijn kinderjaren waarin ik opgroeide bij een moeder die regelmatig aan depressies leed en zelfmoord pleegde. Vanuit kleine Silvia beschrijf ik de momenten die een onbezorgde jeugd in de weg stonden en mij mede hebben gevormd.

‘Ik weet dat ik het niet moet doen. Als ik nu begin is er geen weg terug. Het kan me niets meer schelen, ik eet me vol en gooi alles eruit. De angst, eenzaamheid, onzekerheid en het verdriet verdwijnt.’

Ik neem de lezer mee naar het ontstaan en overwinnen van mijn overlevingsstrategie boulimia nervosa. Een metgezel, een stille vriend die me van mijn veertiende tot mijn veertigste vergezelde op mijn pad.

Een eetstoornis is een onderwerp dat helaas nog steeds (vaak onzichtbaar) actueel is in onze samenleving en meestal wordt verzwegen. Met het beschrijven van mijn levensverhaal hoop ik het verschil te maken, openheid te creëren, taboes te doorbreken, voorbij het oordeel te gaan en een brug te slaan van het onzichtbare naar het zichtbare.

‘Dat mijn woorden een bron van herkenning, steun, kracht en inspiratie voor lotgenoten mogen zijn. Al bereik ik een persoon, dan is mijn missie geslaagd.’

Een zoektocht naar mijzelf die raakt aan het zoeken van velen.

Kijk ook op de website www.silviarikmanspoel.nl

KOPP Zorgen in mijn rugzak – Elly Hellemons- de Jong

Opgroeien als kind van ouder(s) met psychische of verslavingsproblemen. Hierbij staan je gevoelssprieten altijd op scherp en heb je in je jeugd weinig ruimte om kind te zijn. Als je moeder depressief is en je vader hierdoor zijn heil zoekt in drankgebruik, zorgt dat in een gezin dagelijks voor problemen. Wanneer een ingrijpende gebeurtenis een identiteitscrisis veroorzaakt, je jezelf kwijt bent en twijfelt of je nog wel de juiste beslissingen neemt in het dagelijks leven, is het de kunst jezelf terug te vinden. Accepteren van schaamtegevoelens en sociaal emotionele problemen en leren om je grenzen te stellen is nodig om weer voor jezelf op te komen. Met het erkennen en aanpakken van je problemen, een sterker persoon te worden, waardoor overleven weer leven wordt.

Mijn halve moeder – Angèle Nederlof

In Mijn halve moeder schrijft Angèle Nederlof over haar jeugd en hoe zij zich daarvan heeft bevrijd. Ze vertelt openhartig over haar worsteling met schuldgevoelens en machteloosheid. Mag zij gelukkig zijn als haar moeder het niet is?

De moeder van Angèle Nederlof wordt regelmatig in een psychiatrische inrichting opgenomen. Haar vader voedt de vier kinderen op zijn eigen manier op. Angèle woont als tienjarige bij een onbekende tante en als puber in een groot pleeggezin.

Ondanks het slechte voorbeeld blijft ze in de liefde geloven
Als ze psychosomatische klachten ontwikkelt, volgt Angèle Gestalttherapie. Dat vormt een keerpunt in haar leven. Mijn halve moeder is een fascinerend boek over veerkracht, doorzetten en nooit opgeven.

Eenmaal midden twintig vertrekt ze voor een jaar naar Nieuw-Zeeland. Het afscheid van haar moeder blijkt de laatste keer dat ze haar nog gezond ziet.

Angèle Nederlof is sinds eind jaren ‘80 een succesvolle Gestalt- en relatietherapeut.

Ongehoord ongezien

’Ongehoord ongezien.’
Zo kan iemand zich zomaar voelen. Vooral als die is opgegroeid in een emotioneel verarmd gezin.
Bijvoorbeeld in een gezin waarvan een ouder kenmerken vertoont van het autisme spectrum.

’Ongehoord ongezien.’ Het is een gevoel dat zich veelal nauwelijks in woorden laat vangen: Ongrijpbaar maar allesomvattend.

Dit boek gaat over het effect van het ’ongehoord ongezien’ opgroeien in zo’n gezin omdat dit het verlies van emotionele verbinding kan betekenen. Verbinding met je diepste zelf, maar ook de verbinding met de ander. Het herstel hiervan is van groot belang voor jouw lichamelijke, psychische en geestelijke gezondheid. En hoe je omgaat met jezelf, jouw ouders, jouw geliefden en alle anderen, met wie je te maken hebt. Maar dat wordt vaak als erg moeilijk ervaren, wanneer je leeft onder autisme.

Voor die mensen heb ik, als (ervarings)deskundige, dit boek geschreven. Voor iedereen die in zijn puurheid tot bloei wil komen.

Het geeft antwoord op vragen als: ’Wie ben ik? Wat is de impact voor mij van het opgroeien in een gezin met (een vermoeden van) autisme? Hoe kom ik van overleven tot leven? Hoe geneest mijn verwonde hart zodat de liefde door mij heen kan stromen? Hoe kom ik thuis in mijn lichaam? Hoe kom ik tot een herstelverhaal en emotionele volwassenheid? Heb ik mogelijk zelf autisme of zijn het alleen autiforme kenmerken? Hoe kan ik, juist, van waardevolle betekenis zijn voor mezelf én de ander, door de ervaring van het opgroeien in een gezin met autisme?’

www.hesterlever.nl / info@hesterlever.nl

En mijn vader waande me dood

Als je graag wat van de wereld wilt zien, moet je eens een psychiatrische inrichting bezoeken. Of dit boek lezen! 25 jaar geleden overleed Pierre Ummels, die vrijwel zijn gehele leven kampte met bipolariteit en de laatste 19 jaar van zijn leven sleet in een psychiatrische inrichting. Zoon Noël Ummels en schoondochter Liesbeth Waijers tekenen zijn verhaal op in de beeldroman ‘En mijn vader waande me dood’. Hoewel zijn leven een aaneenschakeling van tragedie en tegenslag was, is de toon licht en het tekenwerk speels: een contrast dat de vertelling versterkt. Ontroerend, meeslepend, maar ook grappig.

Noël Ummels werkt als eindredacteur, journalist en columnist voor Het Financieele Dagblad en Quote. Hij schreef de strips Alternative Facts, Carbeau en Songs of Silence, waarvan korte verhalen in NRC verschenen. Liesbeth Waijers volgde de kunstacademie en maakt met het boek En mijn vader waande me dood haar debuut als striptekenaar.

“Dit is een graphic novel die ik wil lezen, niet alleen vanwege de vorm, met een naar houtskooltekeningen neigende stijl, maar ook zeker vanwege het onderwerp: een manisch-depressieve vader die zijn gezin verloor.”
Abdelkader Benali, schrijver

Leven met een psychisch zieke ouder

Nederland telt meer dan 850.000 ouders met een psychische stoornis. Zo’n ziekte heeft uiteraard invloed op de jeugd van hun kinderen. Een groot deel van deze kinderen groeit desondanks op tot evenwichtige volwassenen, terwijl een ander deel vroeg of laat in het leven te maken krijgt met de uiteenlopende gevolgen van hun jeugdervaringen. In dit boek komen de factoren die hierbij een rol spelen ruimschoots aan bod.
In Leven met een psychisch zieke ouder laat gezondheidspsycholoog Sandra van Gameren zien hoe je deze kinderen – ook wel aangeduid met ‘koppers’ (kopp = kinderen van ouders met psychiatrische problemen) – kunt helpen hun veerkracht te behouden. Aan de hand van een tiental ervaringsdeskundigen weet zij een goed beeld te schetsen van de realiteit van een kopp-jeugd en de uitwerking die zo’n jeugd kan hebben op de rest van iemands volwassen leven. Het boek laat zien hoe, naast de zieke en gezonde ouder, andere volwassenen een kopper tijdens zijn/haar jeugd kunnen bijstaan en er zo voor kunnen zorgen dat het kind een manier vindt om met de thuissituatie om te gaan
Dit boek biedt volwassenen met een kopp-verleden erkenning, herkenning en waardevolle adviezen. Het gaat over veerkracht, overleven, gemis, levenslange loyaliteit, optimisme en littekens. Voor betrokkenen en professionals is het boek een bron van praktische informatie en kennis over deze zo lang genegeerde doelgroep.

Getraumatiseerd in mijn jeugd maar niet verslagen – Het verhaal van een KOPP kind

Ik ben gaan schrijven wat opgroeien met psychisch problemen van gezinsleden met je doet en wat ik allemaal mee heb gemaakt in mijn verdere leven. In mijn geval geldt dat niet alleen voor mijn moeder maar ook voor mijn beide oudere broers. In mijn jeugd ben ik getraumatiseerd, maar niet verslagen. De namen zijn gefingeerd uit piëteit voor de overledenen.

Kind en adolescent praktijkreeks – Integrale hulpverlening aan ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen en hun kinderen

Kinderen die opgroeien bij ouders met psychiatrische problemen en/of een verslaving lopen een groot risico om zelf ook dergelijke problemen te ontwikkelen. Dit boek in combinatie met het werkboek voor de ouder en het werkboek voor hun kinderen biedt een integrale aanpak van de problemen bij zowel de ouders als de kinderen.

Kind en adolescent praktijkreeks – Werkboek voor kinderen en jongeren van ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen

Sterker worden waar het pijn doet

voel- en doeboek over trauma

EEN BOEK VOOR MENSEN MET KRASSEN OP HUN ZIEL

Vaak worden we gekwetst door de mensen die het dichtst bij ons staan – onze ouders, partners, vrienden – of door mensen of situaties op school, op straat, in onderdrukkende maatschappijen en in oorlogsgebied. Hierdoor ontstaan diepe psychische wonden, oftewel: trauma.

De integratief psychotherapeute Ybe Casteleyn ontvangt in haar praktijk regelmatig mensen met trauma. In dit boek beschrijft ze acht therapieverhalen, biedt ze theoretische achtergrond over trauma (uit welke mechanismen bestaat het? welke impact heeft het op ons lichaam en op ons brein?) en moedigt ze je aan om aan de hand van oefeningen je eigen pijn én je eigen (veer)kracht te voelen.

Hoe het lichaam onthoudt wat je zelf vergeten bent

wordt opnieuw de architect van je emoties

De invloed van emoties en ervaringen op ons leven wordt maar al te vaak onderschat. Grote of kleine traumatische gebeurtenissen uit het verleden bepalen zonder dat we het merken ons gedrag. Tom De Prest, manueel neurotherapeut en kinesioloog, legt je in dit boek uit welke impact je emoties, gedachten en gevoelens hebben op je lichaam en hoe ze je denken beïnvloeden. Hoe vaker je een gedachte hebt, hoe frequenter je lichaam hier fysiek op zal reageren. Je leeft met andere woorden op automatische piloot. Dankzij dit boek kun je dat patroon herkennen en doorbreken. Je zal je niet meer laten leiden door gedachten en emoties die onbewust terugkomen en je leven bepalen. Kies bewust voor een fysiek en mentaal krachtig leven. Wees opnieuw de architect van jouw leven.

Tuinieren in je hoofd

Waarom kunnen we het niet laten om anderen te helpen? Waarom is het zo moeilijk om grenzen te stellen? Waarom lukt het ons maar niet om op te komen voor onze eigen behoeften en verlangens? En waarom mopperen we zo vaak op elkaar?
Bepaalde situaties ervaren we als zo bedreigend dat ons instinctieve brein de regie overneemt en we terugvallen op de automatische reacties die we in onze jeugd hebben aangeleerd.
Wat we nodig hebben is een gereedschap dat ons helpt beter met die instinctieve reactie om te gaan. Iets eenvoudigs dat ons helpt om, ook wanneer we niet helemaal helder meer kunnen denken, snel en vlot te zien hoe we het beste kunnen reageren. Dit boek laat aan de hand van heldere voorbeelden zien hoe je voor je eigen tuintje kunt zorgen.

Uit de kluwen

Een autobiografisch verhaal over opgroeien in onveiligheid en verwarring

Bestaansleegte

Hoe hechting leegte overwint

‘Bestaansleegte’ gaat over twee leegtes waar we ons voortdurend tussen bewegen en die een cruciale rol spelen in ons leven. Het is een spanningsveld tussen bestaan en niet-bestaan, tussen het vormen van een identiteit en de angst om deze te verliezen. We staan er niet altijd bij stil, maar met een identiteit houden we ons staande in het leven. Helaas zijn er ook mensen die hier geen evenwicht in kunnen vinden. Veelal omdat zij in de kinderjaren onvoldoende kans hebben gehad een zelfgevoel te vormen in een veilige hechting. Dit kan een voedingsbodem zijn voor psychiatrische nood en leiden tot bestaansleegte. Monique de Heij beschrijft deze leegte als een bewustzijnstoestand waarin zowel de identiteit, de overlevingsstijl als de bezieling dreigen op te lossen. Bestaansleegte is de tegenpool van Oerleegte, het domein van bezieling, overgave en inspiratie. Dat brengt de volgende vraag met zich mee: ‘Zou hechting bezieling bewerkstelligen, of is bezieling een autonoom fenomeen dat zonder menselijke identiteit kan functioneren?’ In ‘Bestaansleegte’ wordt het verband duidelijk tussen het symptoom leegte, hechting, identiteitsontwikkeling, bewustzijn, psychose en bezieling. Daarmee geeft Monique de Heij zowel de Helper als de Vrager en zijn omgeving een handreiking om de bestaansleegte te begrijpen, te verdragen en te overwinnen. De auteur doet dit door autobiografische elementen, filosofische beschouwingen en praktijkvoorbeelden af te wisselen.

Engel

Als Freya’s vader – eens een veelbelovend gitarist – terminaal ziek is, mag ze hem interviewen over zijn bewogen leven. Dat doet ze als journalist, niet als dochter, want dan zouden haar vragen aanzienlijk grimmiger zijn. Haar vader vertelt openhartig over zijn manisch-depressiviteit en dat brengt het verleden onverwacht dichtbij.

Hoe houd je als dochter stand als je vaders ontremde brein als een orkaan rondraast en niet alleen jou, maar ook je broertje en moeder schaadt?
Ze zoekt houvast in de studie Journalistiek, gebruikt haar schrijftalent als compensatie voor gemis. De kracht van woorden versus de beklemmende kracht van haar spastische lijf. Met zelfspot en een lach beschermt ze zichzelf. Haar kwetsbare binnenwereld vertrouwt ze alleen aan haar dagboek toe. Maar dan is er de ontdekking van de liefde…
Jaren na haar vaders dood voelt ze dat het moment daar is om het boek te schrijven waarvan ze altijd al wist dat het er ooit zou komen.
Ze herleest alle documentatie uit haar jeugd en schrijft aan de hand daarvan deze indringende coming-of-age-roman.

De Doodswens van mijn vader 

Ruim vijftig jaar geleden werd in de Westersingel in Leeuwarden het levenloze lichaam gevonden van een oom van Gretha Houttuin (1952). Hij had zichzelf van het leven beroofd. Gretha’s vader Henk Houttuin, getalenteerd voetballer bij Rood Geel, raakte hier zó door van de kaart, dat hij moest worden opgenomen in een psychiatrische kliniek. Vanaf die tijd stond het gezin Houttuin tien jaar lang onder hoogspanning.

Als Gretha op haar drieënzestigste terugkeert naar Leeuwarden, komen herinneringen uit die tijd als een boemerang op haar af. Het gevoel dat ze er niet toe doet, komt weer naar boven. Ook vraagt ze zich af waarom eerst haar oom, tien jaar later haar vader en weer jaren later een andere oom en haar jongste broer zelfmoord pleegden. Zat het in de familie?

Een psycholoog stimuleert haar om het verhaal over haar jeugd op papier te zetten. Gretha geeft Nynke Feenstra opdracht er een pakkend verhaal over te schrijven. Het resultaat is de novelle ‘De doodswens van mijn vader’, over een tienermeisje dat zonder begeleiding en liefdevolle aandacht haar weg zoekt in het leven. Wie De doodswens van mijn vader heeft gelezen, begrijpt waarom begeleiding van gezinnen met een levensmoede ouder beslist geen overbodige luxe is.

Dit boek is te bestellen via Bol.com. Door dit boek via onderstaande link te bestellen ondersteund u ook het onderhoud van deze website!

Psychische kwetsbaarheid

In Psychische kwetsbaarheid staan maatschappelijke ontwikkelingen centraal die van invloed zijn op het ontwikkelen, in stand houden en verergeren van psychische klachten. Over het voorkómen van deze klachten wordt wel gepubliceerd, maar veel minder dan wenselijk is. 

We weten al heel lang dat economische en maatschappelijke omstandigheden zoals het verlies van werk en/of huisvesting, discriminatie en stigmatisering, van invloed zijn op ons geestelijk (on)welbevinden. Vandaar dat hulp en zorg veel breder ingezet moet worden dan louter vanuit de GGZ. En, niet onbelangrijk, behandelen (door professionals met een medische of psychologische achtergrond) vergt andere competenties dan begeleiden (door sociaal-agogen). Daarnaast is ook de kunde en betrokkenheid van ervaringswerkers, naasten en informele zorgverleners van belang. Daarom wordt in dit studieboek aandacht besteed aan generieke en specialistische kennis, kunde en vaardigheden die nodig zijn om samen te werken: voor, door en met mensen met een psychische kwetsbaarheid.

De sociaalpsychiatrische visie in Psychische kwetsbaarheid wordt door diverse zorg- en hulpverleners uitgedragen. Werken vanuit deze visie is dus niet voorbehouden aan hulpverleners in de sociale psychiatrie. Werkers, vrijwilligers en mantelzorgers in het sociale domein komen ook veelvuldig in aanraking met mensen met een psychische kwetsbaarheid. Goede samenwerking is daarbij van essentieel belang, omdat voorkomen beter is dan genezen en het gevoel hebben ‘erbij te horen’ verergering van klachten kan voorkomen.

Psychische kwetsbaarheid is geschreven voor formele en informele zorg- en hulpverleners, met bijdragen van diverse experts. Het boek gaat gepaard met een website met aanvullend materiaal, zoals achtergrondinformatie, werkbladen en methoden.

Draagtijd

Ester wordt overspoeld door herinneringen aan haar jeugd en het beklemmende gezinsleven dat voortdurend in het teken stond van haar moeders depressie en doodswens. Als haar vriend Tom dan ook nog eens te kennen geeft dat hij een kind wil, begint er een tijdbom te tikken.